پترولوژی سنگ های آذرین ترشیری منطقه شوراب (غرب خوسف) خراسان جنوبی

چکیده سنگ¬های آذرین شوراب با سن ترشیری، در 12 کیلومتری غرب خوسف، در بلوک لوت واقع شده است. این مجموعه شامل توف¬¬ـ¬¬برش، آگلومرا، آندزیت، پیروکسن¬آندزیت، تراکی¬آندزیت، کوارتز¬آندزیت، دیوریت، کوارتزدیوریت و کوارتزمونزودیوریت¬پورفیری است. پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن و بیوتیت فراوان¬ترین فنوکریست¬های سازنده این سنگ¬ها هستند. کانی¬کدر، اسفن، آپاتیت و زیرکن از کانی¬های فرعی این سنگ¬ها هستند. بافت¬های غالب در سنگ¬های آتشفشانی شوراب، پورفیری و در سنگ¬های نفوذی و نیمه¬عمیق بافت-های گرانولار و پورفیری با زمینه ریزبلور می¬باشند. این سنگ¬ها به سری ماگمایی آهکی ـ قلیایی و پتاسیم پایین تا متوسط وابسته¬اند. عناصر lil مثل cs، rb،k ،sr و lree ها غنی¬شدگی و عناصر nb، ti و hree ها تهی¬شدگی نشان می¬دهند. محیط تکتونیکی این سنگ¬ها کمان آتشفشانی وابسته به فرورانش می-باشد. دگرسانی¬های رایج در این سنگ¬ها پروپیلیتی، کلریتی، کربناتی، سیلیسی و تورمالینی¬شدن می¬باشد. توده¬های نفوذی و نیمه عمیق درسنگ¬های آتشفشانی و توف¬های این منطقه نفوذ کرده و موجب دگرسانی پروپیلیتی در آنها شده است. تورمالین که یکی از کانی¬های فرعی کوارتزمونزودیوریت¬های¬ منطقه شوراب است دارای منطقه¬بندی ضعیف شیمیایی، نسبت بالایی از mg به fe و طبیعت دراویت می¬باشد. براساس نتایج تجزیه ریزکاو الکترونی، تورمالین¬های مورد مطالعه، قلیایی بوده و خاستگاه این کانی¬ها سنگ¬های متاپلیتی و متاپسامیت¬های فقیر از کلسیم می¬باشد. خصوصیات ژئوشیمیایی سنگ¬های آذرین مورد مطالعه مانند نسبت بالای sr/y، la/yb، درصد بالای sio2 و نبود آنومالی eu با ویژگی¬های عمومی آداکیت¬های سیلیس بالا قابل مقایسه است. سنگ¬های آداکیتی منطقه شوراب احتمالا حاصل ذوب بخشی پوسته طی فرایند delamination می¬باشند.